Instalacja elektryczna w ogrodzie nie tylko powinna zasilać wszystkie odbiorniki i tworzyć określone punkty elektryczne, ale przede wszystkim – powinna być bezpieczna dla jej użytkowników.
Obecnie panuje trend, by prąd w ogrodzie był odpowiednio rozplanowany jeszcze przed wybudowaniem domu. Dzięki temu mamy gwarancję, że już od samego początku instalacja elektryczna w ogrodzie będzie działać bezproblemowo. I przy okazji – nie naruszy obecnej struktury posiadanego przez nas ogrodu.
Napięcie – najważniejszy aspekt bezpieczeństwa instalacji elektrycznej
Pierwszym pytaniem, na które będzie musiał odpowiedzieć sobie inwestor przed założeniem (oczywiście z pomocą wykwalifikowanego elektryka) instalacji elektrycznej w ogrodzie, jest napięcie zasilania. W wielu przypadkach, klasyczne napięcie 230 V można zastąpić znacznie niższym – 24 V. Niższe napięcie jest przede wszystkim bezpieczne dla ludzi i większości zwierząt.
Jak sprawić, by w ogrodowej instalacji elektrycznej płynął prąd o dwóch napięciach? Najlepiej zdecydować się na specjalny transformator separujący, który stworzy odpowiednią ochronę przeciwporażeniową.
Z oczywistych względów nie budujemy w obrębie ogrodu instalacji trójfazowej. Zwłaszcza, że napięcie które w niej płynie to aż 400 V.
Co można zasilić napięciem bezpiecznym?
Prąd w ogrodzie o napięciu bezpiecznym może mieć różnorakie zastosowanie. Za jego pomocą można zasilić niewielkie pompki, służące do przepompowywania wody w obrębie oczek wodnych i strumyków. Napięcie bezpieczne przyda się nam też do zasilania niektórych elementów dekoracyjnych małej mocy, takich jak specjalne, dedykowane źródła światła czy promienniki podczerwieni.
Napięcie bezpieczne powinno być dostępne wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z dużą ilością wilgoci. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Przykładowo, wydajne, zanurzeniowe pompy do wody wykorzystywane w fontannach, wymagają napięcia 230 V. Musimy jednak pamiętać, że tego typu instalacje wymagają pełnej, hermetycznej obudowy.
Kładzenie przewodów
Elektryka w ogrodzie (dotyczy nie tylko instalacji na napięcie bezpieczne), powinna być skutecznie zabezpieczona przed oddziaływaniem czynników zewnętrznych a głównej mierze – wilgoci i oddziaływań mechanicznych. Dlatego kable powinno kłaść się na określonej głębokości i koniecznie – w podwójnej izolacji.
Podczas kładzenia przewodów warto przeanalizować grubość kabla zasilającego. Jego przekrój może być standardowy wyłącznie wtedy, jeśli mówimy o liniach zasilających, których długość nie przekracza 25 milimetrów kwadratowych. W przypadku znacznie dłuższych linii, przekrój kabla powinien być zwiększony. Zwłaszcza, jeśli jest to główna linia, od której idą poszczególne odgałęzienia.
Nie zapominajmy również o tym, że przewody w których płynie napięcie 230 V, powinny być umiejscowione w specjalnych rurkach, które zabezpieczą je przed silnymi oddziaływaniami mechanicznymi.
Najlepiej będzie, jeśli przewód będzie znajdował się około 70 centymetrów pod powierzchnią ziemi. Około 30 centymetrów wyżej, warto położyć charakterystyczną, niebieską folię ostrzegawczą. Jest ona szczególnie ważna jeśli chodzi o względy bezpieczeństwa, ponieważ skutecznie zasygnalizuje obecność kabla. Taka informacja przyda się, jeśli ktoś będzie chciał wykonywać jakiekolwiek prace ziemne w ogrodzie.
Zabezpieczenia
Elektryka w ogrodzie musi być odpowiednio zabezpieczona. W tym celu stosuje się różne, zautomatyzowane wyłączniki, których rolą jest odcięcie prądu w przypadku pojawienia się jakieś awarii, bądź też – w przypadku gdy przesyłany prąd w ogrodzie charakteryzuje się niewłaściwymi parametrami (na przykład stan zwarcia).
Podstawowe rodzaje zabezpieczeń stosowanych w instalacjach ogrodowych (ale nie tylko) to:
- Wyłączniki nadmiarowo – prądowe – to przykład wyłącznika, w którym bardzo ważnym parametrem jest wartość dopuszczalnego prądu obciążenia, płynącego poprzez dany wyłącznik. Wyłącznik ten dobiera się do instalacji na podstawie maksymalnego jej obciążenia. Oczywiście należy pamiętać również o tym, by pozostawić rezerwę na kilka dodatkowych urządzeń.
- Wyłączniki różnicowo – prądowe – ich zasada działania polega na tym, że rozłączają one obwód zasilający wtedy, gdy pojawia się różnica pomiędzy prądem wpływającym do wyłącznika a prądem wypływającym z niego. Różnica ta powstaje na wskutek odpływu części prądu do przewodu neutralnego, co zazwyczaj jest skutkiem wystąpienia porażenia elektrycznego. Wyłączniki te charakteryzują się określonym czasem reakcji, który w ich przypadku nie powinien przekraczać 30 ms.
Warto pamiętać, że powyższe wyłączniki należy montować wyłącznie w osobnych rozdzielniach!
Instalacje solarne a bezpieczeństwo
Jeśli zależy nam na zainstalowaniu niewielkiej mocy odbiorników elektrycznych, pewną alternatywą dla energii z gniazdka będzie oczywiście energia słoneczna. Można za jej pomocą rozświetlić ogród (choć nie będzie to światło zbyt dużej mocy). Solarna energia elektryczna doskonale sprawdzi się również w przypadku podświetlanych dekoracji, bądź też – w przypadku urządzeń do odstraszania kretów. Jeśli więc nie planujemy rozbudowanej instalacji elektrycznej w ogrodzie, zawsze możemy skorzystać z jej bezpiecznego zamiennika, jakim z pewnością jest energia solarna.
Podsumowanie
Jeśli zależy nam na bezpiecznej instalacji elektrycznej w ogrodzie, koniecznie wybierzmy…solary. Jeśli jednak zależy nam na czymś więcej, aniżeli na kilku punktach świetlnych, koniecznie zdecydujmy się na zastosowanie napięcia bezpiecznego i – jeśli jest taka konieczność – także i napięcia 230 V.